چکیده
مالکیت ادبی و هنری حقوقی است که از آفرینشهای فکری در زمینههای علمی، ادبی و هنری حمایت میکند و مطالعه تاریخی حقوق مالکیت ادبی و هنری نحوه شکلگیری و توسعه، ماهیت، مبانی، قلمرو، مصادیق، اوصاف، ویژگیها و شرایط حمایت از آن را نشان میدهد. تحقیق حاضر با استفاده از منابع مکتوب و کتابخانهایی چگونگی سیر تاریخی حقوق مالکیت ادبی و هنری در غرب و جهان اسلام را بررسی میکند.
نشانههایی از وجود برخی حقوق معنوی مالکیت ادبی و هنری در دوران باستان و در قرون وسطی قبل از صنعت چاپ دیده میشود ولی اختراع صنعت چاپ نقطه عطف در تاریخ حقوق مالکیت ادبی و هنری به حساب میآید و زمینه شناسایی حقوق مالکیت ادبی و هنری را فراهم میکند و کشورهای مختلف برای حمایت از این حقوق، قوانین و مقررات وضع نموده و با امضای موافقتنامههای دو جانبه و چند جانبه و الحاق دیگر کشورها به آن، زمینه جهانی شدن آن فراهم شد.
در اسلام قبل اختراع دستگاه چاپ، برخی از حقوق معنوی مالکیت ادبی و هنری بر اساس آموزههای اخلاقی رعایت میگردید ولی حقوق مادی آن بعد از گسترش صنعت چاپ به تبعیت از حقوق غرب مورد شناسایی واقع شد. در افغانستان، دوران جمهوریت حقوق مالکیت فکری با وضع قانون حمایت از حقوق مؤلف، مصنف، هنرمند و محقق به رسمیت شناخته شد.
کلمات کلیدی:
مالکیت فکری، مالکیت ادبی و هنری، حقوق مالکیت ادبی و هنری، تحولات تاریخی مالکیت ادبی و هنری
