حضانت کودکان در فقه جعفری و حنفی

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده
حضانت عبارت  است از ولایت و اقتداری که شارع مقدس به پدران و مادران برای تصرف در امور زندگی کودکان داده است، تا از کودکان مراقبت به عمل آید. در فقه برای وجوب آن به آیات و روایات و عقل و اجمـاع استدلال شده است. مادر از همه بستگان بر حضانت طفل اولویت دارد و در صورت فوت یکی از والدین، آن که زنده است مقدم بر دیگر اقارب می‌باشد. در صورت فوت والدین، جد پدری و یا جده مادری بر دیگر خویشاوندان مقدم است. سلسله مراتب حضانت عبارتند از: مادر، پدر، جد پدری، و سایر اقارب بر اساس آیه «اولوا الارحام». یا عبارتند از: مادر، جده مادری، جده پدری، خواهر مادری و پدری. شرایطی در حضانت مطرح است که هرکس فاقد آن شرایط باشد از حضانت محروم می‌شود. لذا پدر و مادر هم مستحق حق ¬تصرف¬ در سرنوشت کودک است و هم دارای مسؤلیت و تکلیف. برای این مهم، مسائلی تحت عنوان ضمانت اجرا در نظر گرفته شده است که در صورت عدم انجام امور حضانت از ناحیه حاضنین، از این ضمانت اجرا استفاده می‌شود.
کلمات کلیدی:
حضانت، طفل، حق، حکم، فقه